امروزه در دنیایی زندگی می‌کنیم که فناوری‌های مختلف ما را احاطه کرده‌اند؛ از لپ‌تاپ‌ها، تبلت‌ها و گوشی‌های همراه گرفته تا فناوری‌هایی که اطلاعات زیادی درباره‌ی آن‌ها نداریم اما باعث پیشرفت‌های پزشکی، علمی و آموزشی شده‌اند. فناوری پدیده‌ای ماندگار در زندگی انسان‌ها است که همیشه در حال گسترش است. هر فناوری نوینی که وارد زندگی ما می‌شود، می‌تواند به بهبود زندگی کمک کند اما در بعضی شرایط می‌تواند تهدیدی برای سلامت جسمی و روانی ما باشد.
در این مطلب به بعضی از تأثیرات منفی فناوری اشاره می‌کنیم و برای استفاده‌ی بهینه از فناوری راهکارهایی را ارائه می‌دهیم. با دیجیکالا مگ همراه باشید.
تأثیرات منفی فناوری روی سلامت جسم و روح
این روزها استفاده از فناوری، اجتناب‌ناپذیر است. ما برای انجام بیشتر کارها به اینترنت و وسایل هوشمند نیاز داریم و ایجاد شرایطی مثل شیوع کرونا باعث شده که بیشتر به فناوری وابسته شویم. در این دوران روابط اجتماعی ما، کار کردن ما و حتی تحصیل کردنمان به اینترنت وابسته شده است. بنابراین بد نیست که از مضرات آن هم بدانیم تا میزان استفاده از محصولات فناوری را مدیریت کنیم. استفاده از تکنولوژی و امکانات جذابی که در اختیار ما می‌گذارد ممکن است آسیب‌های زیر را به دنبال داشته باشد.
۱٫ آسیب‌های چشم
نور شدید صفحه‌ی نمایش، نور نامناسب محیط و فاصله‌‌ی نامناسب فرد تا صفحه‌ی نمایش، مهم‌ترین عواملی هستند که باعث ایجاد این آسیب‌ها می‌شوند. کارشناسان توصیه می‌کنند برای پیشگیری از ایجاد آسیب‌های چشم نکته‌ی زیر را رعایت کنید؛
بعد از هر ۲۰ دقیقه تماشای صفحه‌ی نمایش، ۲۰ ثانیه به چشمانتان استراحت دهید و در مدت استراحت به جایی که ۶ متر با شما فاصله دارد نگاه کنید.
۲٫ مشکلات خواب
استفاده از فناوری در اتاق خواب می‌تواند به چندین روش در خواب اختلال ایجاد کند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ نشان داد قرار گرفتن در معرض نور آبی مصنوعی که از دستگاه‌ها منتشر می‌شود می‌تواند ترشح هورمون ملاتونین را کاهش دهد و نظم ساعت زیستی را مختل کند. این تأثیرات منفی باعث ایجاد اختلالات خواب می‌شوند که کاهش تمرکز در طول روز را به دنبال دارند.
بهتر است وسایل الکترونیکی را همراه خودتان به اتاق خواب نبرید. وجود آن‌ها در اتاق خواب شما را وسوسه می‌کند و کنار گذاشتن آن‌ها برایتان دشوار می‌شود. در این شرایط وقتی که تصمیم می‌گیرید بخوابید به این آسانی‌ها خوابتان نمی‌برد.
۳٫ مشکلات روانی
استفاده از شبکه‌های اجتماعی به شما کمک می‌کند تا ارتباط بیشتری با دیگران داشته باشید. این ارتباط گسترده می‌تواند پیامدهای منفی هم داشته باشد. برای نمونه، مقایسه کردن خودتان با دیگران یکی از این پیامدهای منفی است که باعث می‌شود احساس کمبود یا تنهایی را تجربه کنید.
در مطالعه‌ای که به‌تازگی انجام شد بیش از ۱۷۰۰ نفر از افرادی که بین ۱۹ تا ۳۲ سال سن داشتند بررسی شدند. در این مطالعه مشخص شد استفاده‌ی زیاد از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند تمایل به انزوای اجتماعی را افزایش دهد.
البته پژوهشگران می‌گویند مفید یا مضر بودن شبکه‌های اجتماعی به مسائلی که در آن‌ها مطرح می‌شود بستگی دارد. اما برای نتیجه‌گیری درباره‌ی عوامل مشکل‌ساز به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.
اگر استفاده از شبکه‌های اجتماعی باعث ایجاد افسردگی یا اضطراب در شما شده است، مدتی آن را متوقف کنید. شاید تغییرات مثبتی را مشاهده کنید.
تأثیرات مثبت فناوری
فناوری، تقریبا در همه‌ی بخش‌های زندگی ما وارد شده است و شاید در بسیاری از موارد به نقش فناوری در زندگی خودمان توجه نکنیم. فناوری می‌تواند در حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی ما نقش داشته باشد و در این زمینه به ما کمک کند. با هم تعدادی از راهکارهای مرتبط با تأثیرات مثبت فناوری را مرور می‌کنیم.
- اپلیکیشن‌هایی برای پیگیری شرایط بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن و انتقال اطلاعات حیاتی به پزشکان
- اپلیکیشن هایی برای ثبت و ارزیابی اطلاعات مربوط به رژیم غذایی، برنامه‌ی ورزشی و سلامت روانی
- مشاهده‌ی پرونده‌ی الکترونیک بیمار به صورت آنلاین و اطلاع از سوابق پزشکی و نتایج آزمایش‌ها
- معاینه‌ی مجازی بیمار
- تجویز و دریافت آنلاین نسخه‌های درمانی
- آموزش آنلاین و سهولت در انجام پژوهش‌ها
- تقویت روابط اجتماعی و بهبود احساسات مرتبط
راهکارهایی برای استفاده‌ی بهینه از فناوری
با هر پیشرفت جدید، استفاده‌ی ما از فناوری راحت‌تر و بیشتر می‌شود و این روند می‌تواند تا جایی ادامه پیدا کند که باعث گرفتاری ما بشود. اگر به این مرحله برسیم، تأثیر آن را در ذهن و جسم خودمان مشاهده می‌کنیم. بنابراین باید تا چه اندازه از فناوری استفاده کنیم؟
پاسخ این پرسش به شرایط افراد بستگی دارد اما اگر نشانه‌های زیر را مشاهده می‌کنید، بیش از حد به فناوری متکی هستید؛
- سایر اعضای خانواده یا دوستانتان به استفاده‌ی شما از فناوری اعتراض می‌کنند.
- فناوری باعث شده تا در روابط حضوری خودتان توجه کافی نداشته باشید و همراه یا همراهانتان را نادیده بگیرید.
- فناوری در کارهایتان تداخل ایجاد کرده است.
- به دلیل استفاده از فناوری با کمبود خواب مواجه شده‌اید یا فعالیت بدنی کافی ندارید.
- استفاده از فناوری باعث ایجاد استرس یا اضطراب شده است.
- نتیجه‌ی استفاده از فناوری، بروز عوارض جانبی جسمانی مانند سردردهای تنشی، آسیب‌های چشمی و دردهای عضلانی شده است.
- وقتی استفاده از فناوری را شروع می‌کنید، نمی‌توانید آن را متوقف کنید.
اگر این نشانه‌ها برای شما آشنا هستند و به این نتیجه رسیده‌اید که زمان کمتری را به تماشای صفحه‌های نمایش اختصاص دهید، می‌توانید از راهکارهای زیر کمک بگیرید؛
- اپلیکیشن‌های غیرضروری را پاک کنید.
- برای استفاده از وسایل الکترونیک، زمانی محدود و مشخص را تعیین کنید.
- مقداری از زمان تماشای صفحه‌های نمایش را به ورزش اختصاص دهید.
- وسایل الکترونیک را از اتاق خواب دور کنید و حتی برای شارژ کردن، آن‌ها را در اتاق دیگری قرار دهید.
- هنگام خواب، ساعت‌ها و وسایلی که تابش نور دارند را به سمت دیوار بچرخانید.
- هنگام غذا خوردن از وسایل الکترونیک استفاده نکنید.
- روابط اجتماعی حضوری را به روابط اجتماعی آنلاین ترجیح دهید.
جمع‌بندی
فناوری بخشی از زندگی ما است که تأثیرات مثبت و منفی آن به چگونگی استفاده‌ی ما برمی‌گردد. اگر از فناوری به شکلی صحیح استفاده شود تأثیرات مثبت و فواید آن بیشتر از تأثیرات منفی و مضراتش است. امروزه فناوری نقش مهمی در آموزش، بهداشت و رفاه عمومی ایفا می‌کند.
آشنایی با تأثیرات منفی فناوری و عوامل ایجادکننده‌ی آن‌ها به شما کمک می‌کند که برای کاهش این تأثیرات منفی اقداماتی انجام دهید و همچنان از جنبه‌های مثبت فناوری لذت ببرید.
منبع دیجیکالا مگ
