در این جلسه مدیر امور ایثارگران دکتر مقیمی از حضور فعال شرکت کندگان و دکتر نخستین عضو هیئت‌علمی دانشگاه در این وبی نار تقدیر و هفته پژوهش را تبریک گفت.
به گزارش روابط عمومی دفتر امور ایثارگران دانشگاه علوم پزشکی تهران: دکتر نخستین ضمن تشکر و تبریک روز پژوهش به طرح‌های تحقیقی تک عاملی و طرح‌های تحقیقی چندعاملی که در جلسات قبل توضیح داده بود را مرور کرد و تأکید کرد طرح‌های چندعاملی شامل: ۱- طرح‌های برگ خرید یال و آشیانه‌ای ۲- طرح‌های کاملاً تصادفی و بلوک تصادفی ۳- طرح‌های بین گروهی ۴- طرح‌های درون‌گروهی ۵- طرح‌های مرکب
طرح برگ خرید یال شامل دو بخش متغیر مستقل اول و متغیر مستقل دوم هست که متغیر مستقل اول و متغیر مستقل دوم می‌خواهد دریابد که نوع درمانگر با درمان تعامل دارد یا خیر. این نوع طرح یک طرح برگ خرید یال یا دو در سه هست و درنهایت برگ خریدهای مستقل با یکدیگر ترکیب می‌شوند.. در آخر سه نوع سؤال برای محقق به وجود می‌آید:
- کدام درمان مؤثر است؟
- صرف‌نظر از نوع درمان، کدام درمانگر نتایج بهتری به دست می‌آورد؟
- آیا بین نوع درمان و درمانگر تعامل وجود دارد؟
سپس به طرح کنترل‌شده یا تصادفی( کنترل پیش‌آزمون و پس‌آزمون ) پرداخت که شامل دو گروه مستقل: درمان و درمانگر و متغیر وابسته: تغییر در عملکرد هست.
پس‌ازآن طرح آشیانه‌ای را موردبحث قرارداد که در این طرح همه برگ خریدها همدیگر را قطع نمی‌کنند
نمونه دیگری از طرح چندعاملی نمونه طرح کاملاً تصادفی در برابر بلوک تصادفی است. در بعضی مواقع متغیرهایی وجود دارد مانند جنس بیمار و درمان که در آن متغیر کیفی هست که قابل دست‌کاری نیست و نمی‌توان برای آن‌ها تشخیص داد که بروند در گروه زن‌ها یا مردها، در چنین مواردی که‌برگ خریدهایی مثل جنس داریم و یا عواملی مثل نوع بیماری راداریم ما نمی‌توانیم این نوع افراد را تقسیم کنیم بین دیگر بیماران که نوع مشخصی از درمان رادارند قرار بگیرند. در چنین مواقعی بلوک‌هایی را تشکیل می‌دهیم، به‌طور مثال اگر نوع جنس باشد مانند زن و مرد یک بلوک‌هایی از زن‌ها و مردها خواهیم داشت و درمان‌ها به‌طور تصادفی در این بلوک‌ها تقسیم می‌شوند. چنین آرایشی را طرح‌های مرکب گفته می‌شود.
در طرح‌های بلوک تصادفی محقق افراد را به زیرگروه‌هایی تقسیم می‌کند به‌طوری‌که تغییرپذیری در هر بلوک را کم می‌کند و بعد افراد درون هر بلوک را به‌طور تصادفی به گروه‌های درمان موردنظر تقسیم می‌کند. در طرح‌های بلوک تصادفی یکی از متغیرها فعال و دیگر از متغیرها مثل سن، جنس و بیماری، که محقق در این حالت از این دیزیان استفاده می‌کند. همان‌گونه که می‌دانید مردان وزنان ازنظر فیزیولوژیکی متفاوت هستند و در حالات متفاوت واکنش نشان می‌دهند در چنین حالتی درواقع بلوک‌های ما جنس مرد و زن هستند و اگر قرار باشد که محقق اثر واکسن و یا پلاس بو را مورد مقایسه قرار دهد افراد هر بلوک را به‌طور تصادفی تعیین می‌کند که واکسن را بگیرند یا پلاس بو دریافت کنند. در این چینش محقق متغیر جنس را به‌عنوان یک منبع قوی است را جداسازی نموده و می‌تواند اثرات را به‌طور مستقل در زن‌ها و مردها بسنجد.
در طرح‌های بین گروهی و چندعاملی یک طرح دو در دو است
طرح درون‌گروهی وقتی محقق اثرات را در یک گروه می‌سنجد به آن طرح درون‌گروهی گفته می‌شود و اگر چنانچه محقق ترکیبی از برگ خریدهای بین گروهی و درون‌گروهی را دارا باشد به این مورد هم یک طرح مرکب گفته می‌شود.
در آخر دکتر نخستین از توجه کاربران تشکر کرد و دکتر مقیمی ضمن تشکر مجدد از دکتر نخستین و کاربران تأکید کرد که پَروَنجا ضبط‌شده جلسات در سایت Issar.tums.ac.ir قابل درسی است.
یادآوری می‌گردد کارگاه افزایش کیفیت زندگی روزهای یکشنبه، آموزش پروپوزال نویسی روزهای سه‌شنبه و هنر هشتم پنج‌شنبه‌ها از ساعت۲۰الی ۲۱ برگزار می‌گردد. علاقه‌مندان می‌توانند در فضای اسکای روم هر هفته این مباحث را پیگیری نمایند برای شرکت در کارگاه روی لینک زیر کلیک کنید و به‌عنوان میهمان وارد شوید. skyroom.online/ch/virtualtums/issargaran
