علی‌اکبر دهخدا ادیب، لغت‌شناس، سیاست‌مدار و شاعر ایرانی (متولد ۱۲۵۷ تهران – درگذشته ۷ اسفند ۱۳۳۴ در تهران) بود. او مؤلف و بنیان‌گذار لغت‌نامه دهخدا است که نگارش این اثر بزرگ تحقیقی ۴۵ سال به طول انجامید.
دهخدا پایه‌گذار دانشنامه‌نویسی و ساده‌نویسی با سلاح طنز به جنگ مفاسد و نابسامانی‌های جامعه می‌رود و با صداقت می‌نویسد. از غارت و چپاول و فئودال‌ها، شوربختی کشاورزان، بیدار و تجاوز و قتل و غارت مردم بی‌دفاع به وسیله عاملان حکومت استبدادی، به آتش‌کشیدن شدن کشتزارها و روستاها، به اسارت رفتن زنان و دختران، ایلات و عشایر، گرسنگی، فقر و …
همزمان با آغاز مشروطیت، دهخدا با همکاری مرحوم جهانگیرخان و مرحوم قاسم خان، روزنامه معروف صور اسرافیل را منتشر کرد. مقالات طنز آمیز دهخدا به خاطر آنکه به زبان مردم کوچه و بازار نوشته شده و به خدمت همان مردم در آمده بود و دردها و نیازهای آنان را باز می گفت در قلب مردم نفوذ بسیار کرده بود و خوانندگان بسیار داشت.
بی‌اساس نیست اگر دهخدا را به فردوسی معاصر بنامیم. مردی که حدود ۴۰ سال از زندگی خود را صرف نوشتن کتابی کرد که به جرئت می‌توان گفت در حفظ زبان فارسی نقشی کمتر از فردوسی ندارد.
مراسم گرامی‌داشت علامه علی‌اکبر دهخدا همه ساله در ۷ اسفند ماه در مؤسسه لغت‌نامه دهخدا برگزار می‌شود.
چند سالی است که در تقویم ها روز جدیدی عنوان شده به نام روز جهانی زبان مادری . این روز ۲۱که فوریه می باشد از طرف یونسکو به عنوان روز جهانی زبان مادری نامگذاری شده‌است و در تقویم ایران دوم اسفند می باشد. براساس متن منتشر شده در ویکی پدیا، دلیل نامگذاری روز جهانی زبان مادری از زمانی آغاز شد که در سال ۱۹۵۲ دانشجویان دانشگاه‌های مختلف شهر داکا پایتخت امروزی کشور بنگلادش که در آن زمان پاکستان شرقی نامیده می‌شد و هنوز مستقل نشده بود، از جمله دانشجویان دانشگاه داکا و دانشکده پزشکی، تلاش جهت ملی کردن زبان بنگالی به عنوان دومین زبان پاکستان (در کنار زبان اردو) تظاهرات مسالمت آمیزی در این شهر به راه انداختند.
به دنبال این حرکت دانشجویان، پلیس به آنها تیراندازی کرده عده‌ای از آنها را کشت. بعد از استقلال بنگلادش از پاکستان و به درخواست این کشور، برای اولین بار سازمان یونسکو در ۱۷ نوامبر سال ۱۹۹۹ روز ۲۱ فوریه (برابر با دوم و گاهی سوم اسفند) را روز جهانی زبان مادری نامید و از سال ۲۰۰۰ این روز در بیشتر کشورها گرامی داشته می‌شود و برنامه‌هایی در ارتباط با این روز برگزار می‌گردد. در ایران افزون بر زبان فارسی در مجموع حدود ۶٩ زبان و گویش رواج دارد و بزرگ‌ترین گروه‌های زبانی ایران را فارسی، آذربایجانی، کُردی، ترکمنی، گیلکی، مازندرانی، تالشی، لری، عربی، بلوچی، لکی و تاتی تشکیل می‌دهند.
یک جمله بسیار معروفی از آلفونس دوده (نویسنده فرانسوی) وجود دارد که می‌گوید:
هر ملتی که زبان مادری خود را فراموش کند، مانند فردی زندانی است که کلید زندانش گم شده باشد.
بدرستی که لغت‌نامه دهخدا در ترویج و حفظ زبان مادری‌مان ماندگار است.
