یکی از زیباترین آبشارهای ایران آبشار شِوی یا آبشار تَله زنگ نام دارد که در شهرستان دزفول استان خوزستان قرار گرفته است. این آبشار، بزرگ‌ترین آبشار طبیعی خاورمیانه محسوب می‌شود که در میان کوه‌های زاگرس جای گرفته است. آبشار شوی در سال ۱۳۹۳ به‌عنوان نخستین اثر طبیعی استان خوزستان و سی و پنجمین اثر طبیعی کشور در فهرست میراث ملی و طبیعی کشور به ثبت رسید.
معرفی آبشار شوی
در مسیر راه‌آهن سراسری تهران-جنوب و در دره‌ای بین کوه «چهل و یک» و «سالن کوه»، آبشاری تماشایی در میان درختان بادام و بلوط گرفته است که به نیاگارای ایران معروف است. این آبشار که یکی از بزرگ‌ترین آبشارهای خاورمیانه محسوب می‌شود، شوی نام دارد. آبشار شوی در مرز دو استان لرستان و خوزستان واقع است و از نظر تقسیمات کشوری از توابع شهرستان دزفول و استان خوزستان به حساب می‌آید.
آبشار شوی از سطح دریا حدود ۴۵۰ متر ارتفاع دارد. ارتفاع خود آبشار از محل سرچشمه نزدیک به ۱۰۰ متر و عرض آن ۷۰ متر است. آب این آبشار مرتفع از دل کوهی که چورویک نام دارد و به اشتباه آن را چهل و یک تلفظ می‌کنند، به پایین می‌ریزد و به‌صورت پله پله تا کف رودخانه جریان دارد و با عبور از صخره‌ها و مسیرهای پرپیج‌وخم، سرانجام به رود دز سرازیر می‌شود. حجم آب خروجی آبشار در فصول مختلف سال متفاوت است و در فصل بهار به حداکثر خود می‌رسد.
در دامنه کوه و خروجی آبشار، غاری وجود دارد که طول آن نامشخص است و به گفته محلی‌ها کیلومترها طول دارد. توصیه می‌شود بدون داشتن مهارت غارنوردی و تجهیزات لازم وارد غار نشوید. در اطراف آبشار شوی درختان بید، انجیر، مو، زبان‌گنجشگ، افرا، کیکم و بلوط دیده می‌شوند. در زیر آبشار و روی دیواره‌های آن نیز انواع گیاهان آب‌دوست روییده‌اند.
منطقه‌ای که آبشار شوی یک در آن واقع است، یکی از زیستگاه‌های اصلی و مهم گونه در خطر انقراض سمندر امپراطور محسوب می‌شود. این آبشار در ۲۹ دی‌ماه ۱۳۹۳ به‌عنوان نخستین اثر ثبت شده طبیعی استان خوزستان و سی و پنجمین اثر طبیعی کشور در فهرست میراث ملی قرار گرفت.
در کنار آبشار شوی، آبشار دیگری وجود دارد که به «آبشار دوم شوی» یا «سنگ مار» معروف است. این آبشار ۴۰ دقیقه با آبشار اصلی فاصله دارد. میزان آب این آبشار نیز بسیار متغیر است. نزدیک این آبشار حوضچه‌های متعددی برای آبتنی و شنا وجود دارد. بهتر است بدانید که در هنگام کم آبی در کنار آبشار دوم فضایی برای اطراق فراهم می‌شود.
وجه تسمیه آبشار شوی
ساکنان اطراف آبشار شوی از قوم لر و بختیاری هستند. این آبشار در گویش محلی به تاف شوی معروف است که به‌معنای لطافت است. تله زنگ نیز نام دیگر آبشار شوی است که اسم ایستگاه قطاری است که در ۱۰ کیلومتری آن قرار دارد.
آبشار شوی یکی از جاهای دیدنی دزفول است که در مرز دو استان خوزستان و لرستان قرار دارد. این آبشار در رشته‌کوه‌های زاگرس در نزدیکی کوه سالن و در دهستانی به نام شوی جای گرفته است. آبشار شوی تا دزفول حدود ۱۰۰ کیلومتر و تا ایستگاه قطار تله زنگ ۱۰ کیلومتر فاصله دارد.
- آدرس آبشار شوی: استان خوزستان، ۱۰۰ کیلومتری دزفول، دهستان شوی (مشاهده روی نقشه)
چطور به شوی برویم؟
از طریق دو مسیر ریلی و ماشین‌رو، می‌توانید به دیدن آبشار شوی بروید.
بهترین زمان بازدید از آبشار شوی
با توجه به شرایط آب‌وهوایی آبشار شوی و مسیر مشکل و طولانی دسترسی به آن، بهترین زمان بازدید از آبشار شوی اواخر اسفند و بهار و به‌ویژه نیمه فروردین تا نیمه اردیبهشت ماه است. در این ایام، شوی هوای خنک و با طراوتی دارد و طبیعت پیرامون آن نیز سرسبز و تماشایی است.
در فصل تابستان پیاده‌روی در هوای گرم سخت است. میزان آب آبشار در تابستان کمتر خواهد بود و گزش حشرات نیز آزار دهنده است. بنابراین اواخر زمستان و اوایل بهار را برای رفتن به این مکان انتخاب کنید تا سفری به‌یادماندنی و خاطره‌انگیز را تجربه کنید.
روستای شوی
روستای شوی، روستایی سرسبز و زیبا است که در نزدیکی آبشار شوی واقع است. این روستا در مسیر آبشار قرار گرفته است و چنانچه از ایستگاه تله زنگ به‌سمت آبشار پیش بروید به این روستای خوش آب‌وهوا خواهید رسید و می‌توانید در این محل استراحت کنید و به گردش بپردازید.
روستای شوی علاوه بر دسترسی به آبشار شوی محل عبور کوهنوردان برای صعود به قله سالن کوه است. در کنار مناظر دلکش و تماشایی شوی، امام‌زاده پیرچل یکی از دیدنی‌های آن است که با گنبد سبز رنگ کوچک در میان درختان سبز نخل خودنمایی می‌کند. جالب است بدانید سمندر لرستانی یا امپراطور یکی از دوزیستان در حال انقراض است که فقط در طبیعت اطراف این روستا یافت می‌شود.
منبع کجارو
