دکتر مهتاب بیات ریزی-روانشناس و مشاور
روان‌شناسى مثبت یکى از جدیدترین شاخه‌هاى روان‌شناسى است. در حالى که بسیارى دیگر از شاخه‌هاى روان‌شناسى بر رفتارهاى نابهنجار و داراى اختلال تمرکز می‌نمایند، این زمینه خاص از روان‌شناسى بر موفقیت انسان تمرکز دارد.. تمرکز روان‌شناسى مثبت بیشتر بر روی کمک به افراد براى ارضاء نیازها و شادکامی ها است.
مارتین سلیگمن و میهالى سیکزِنت میهالى، روان‌شناسى مثبت را چنین توصیف می‌کنند: “ما معتقدیم که روان‌شناسى عملکرد مثبت انسان پدید خواهد آمد و مورد پذیرش علمى قرار خواهد گرفت و سهم مؤثرى در رشد و شکوفایى افراد، خانواده‌ها و اجتماعات خواهد داشت”.
ظرف ١٠ سال گذشته، توجه عمومى به روان‌شناسى مثبت افزایش یافته است. امروزه، افراد بیشترى به جستجوى اطلاعات در زمینه این که چگونه می‌توانند رضایت‌مندى بیشترى در زندگى کسب کنند و به حداکثر توانایی‌هاى بالقوه خود دست یابند، می‌پردازند.
مباحث عمده در روان‌شناسى مثبت
برخى از موضوعات و مباحث عمده و مورد توجه در روان‌شناسى مثبت عبارتند از:
• شادى
• خوش‌بینى
• شرافت و پاکدامنى
• مراقبت و توجه
• شخصیت قوى
• امید
• تفکر مثبت
• انعطاف‌پذیرى
یافته‌هاى پژوهشى در روان‌شناسى مثبت
برخى از مهم‌ترین یافته‌ها در روان‌شناسى مثبت عبارتند از:
– مردم عموماً شاد هستند.
– پول لزوماً بهزیستى به همراه نمی‌آورد امّا خرج کردن پول براى دیگران می‌تواند افراد را خوشحال‌تر کند.
– برخى از بهترین روش‌ها براى مبارزه با ناامیدى و شکست عبارتند از داشتن روابط اجتماعى قوى و شخصیت قوى.
– کار می‌تواند عامل مهمى براى بهزیستى باشد، به ویژه هنگامى که افراد بتوانند درگیر کارى هدفمند و معنی‌دار باشند.
– با وجودى که شادى تحت تأثیر عوامل ژنتیکى است، امّا مردم می‌توانند با ایجاد و توسعه خوش‌بینى، قدرشناسى و نوع دوستى یاد بگیرند که شادتر باشند.
کاربردهاى روان‌شناسى مثبت
روان‌شناسى مثبت کاربردهاى متنوع و گسترده‌اى در زمینه‌هاى آموزش، درمان، خودیارى، مدیریت استرس و مسائل محیط کار دارد.
کریستوفر پترسون، نویسنده کتاب «مقدمات روان‌شناسى مثبت» و استاد دانشگاه میشیگان، در مقاله‌اى که در سال ٢٠٠٨ در مجله «روان‌شناسى امروز» به چاپ رسیده گفته است همانقدر که اهمیت دارد بدانیم که روان‌شناسى مثبت چیست، همانقدر هم اهمیت دارد که درک کنیم روان‌شناسى مثبت چه چیزى نیست.
او می‌نویسد: “روان‌شناسى مثبت … فراخوانى است براى علم و تجربه روان‌شناختى که همانقدر که به ضعف‌ها می‌پردازد به نقاط قوت هم بپردازد، همانقدر که به اصلاح و ترمیم بدترین چیزها در زندگى علاقه‌مند است به ساختن بهترین چیزها نیز علاقه نشان دهد و همانقدر که به بهبود آسیب‌ها می‌اندیشد به پربارتر کردن زندگى افراد طبیعى و عادى هم بیندیشد”.
البته او یادآور می‌شود که روان‌شناسى مثبت نباید از مسایل واقعى که مردم با آن درگیر هستند و مورد توجه سایر حوزه‌هاى روان‌شناسى است، غافل گردد. او می‌افزاید: “ارزش روان‌شناسى مثبت، تکمیل و توسعه روان‌شناسى مسأله- محور که در دهه‌هاى اخیر غالب بوده است، می‌باشد”.
منبع: What Is Positive Psychology” Kendra Cherry,”
http://psychology.about.com
