دکتر کوشگی در کارگاه مجازی مبحث اخلاق در انتشار مقالات پژوهشی تاکید کرد اعضای هیئت علمی و محققین باید در کنار توانمندی های دیگر در حیطه کارهای پژوهشی توانمندی تشخیص مجلات نامعتبر را هم داشته باشند.

به گزارش روابط عمومی دفتر امور‌ ایثارگران به همت دفتر امور‌ ایثارگران و مرکز تحقیقات آسیب‌دیدگان جنگ دانشگاه پنجمین جلسه کارگاه مجازی اخلاق در پژوهش با حضور جمعی از اساتید، کارکنان و دانشجویان دانشگاه روز جمعه ۱۰ دی ۱۴۰۰ به صورت مجازی برگزار شد.
در این برنامه دکتر گوشکی در ادامه مبحث اخلاق در انتشار هفته گذشته گفت درمستند کردن گزارش پژوهش باید به نکات کلیدی زیر توجه کرد:
o لزوم نگهداری مستندات پژوهش حداقل به مدت ده سال و داده های دیجیتال برای همیشه
o لزوم امانت داری کامل در تدوین گزارش تحقیق و ارایه نتایج منفی و یا نتایج در تعارض با فرضیات تحقیق
o لزوم اطمینان از لحاظ معیار های نویسندگی
o تطبیق متن مقاله با متن اصلی درصورتیکه توسط فرد دیگری نوشته یا ترجمه شده قبل از ارسال به مجله
نوشتن دستنوشته مقاله توسط نویسندگانی که همه ی ۴ شرط زیر را دارا باشند:
شرط اول: فرد باید همکاری موثر و قابل توجهی در حداقل یکی از زیرمجموعه های زیر داشته باشد.
الف) ارایه ایده پژوهشی ب) طراحی مطالعه ج) جمع آوری داده ها د) آنالیز داده ها
شرط دوم: فرد باید در نوشتن نسخه اولیه دستنوشته و یا در بازبینی و مرور نقادانه آن همکاری کند، به گونه ای که متن از لحاظ محتوای علمی دستخوش تغییر و تکامل شود (فرد دارای صلاحیت علمی لازم برای مرور نقادانه بر اساس تجربیات علمی و یا شغلی و یا سابقه تحصیلی باشد).
انتخاب مجله معتبر و متناسب از نظر سطح علمی و موضوعی و گستره آن
دکتر گوشکی افزود: صدها مجله نامعتبر علمی وجود دارد که فقط با قصد سوءاستفاده های مالی فعالیت می کنند.
اعضای هیئت علمی و محققین باید در کنار توانمندی های دیگر در حیطه کارهای پژوهشی توانمندی تشخیص مجلات نامعتبر را هم داشته باشند و مسئولیت این کار بر عهده آنان است.
داوری مقاله پس از ارسال مقاله به مجله منتخب
وی ادامه داد: پس ازین مراحل شروط سوم و چهارم نویسندگی لحاظ می شود.
شرط سوم: فرد باید نسخه نهایی دستنوشته را قبل از انتشار مطالعه و آن را تایید کند.
شرط چهارم: فرد باید مسئولیت پاسخگویی در مقابل کلیه جنبه های انجام پژوهش منجر به مقاله را بپذیرد.
فرد باید یا خود مراحل گوناگون پژوهش را با رعایت استانداردهای علمی، فنی و اخلاقی انجام داده باشد و یا از درستکاری و توانمندی علمی کسانی که مراحل مختلف پژوهش را انجام داده اند اطمینان داشته باشد.
همچنین روش های مختلف نشان دادن نوع و روش مشارکت در کار پژوهشی در مجلات را توضیح داد.
ابطال/حذف/خارج کردن مقالات
دکتر گوشکی در این بخش توضیح داد: وقتی مقاله منتشر شود ممکن است:
– به دلیل درخواست خود نویسنده و یا به دلایل مشکل جدی از نظر اخلاقی در پژوهش، متدولوژی و … ناشر مقاله را ابطال (Retracted) کند. این مقالات در پایگاه داده ای دیده بان ابطال مقالات ثبت می شود.
– در مرحله انتشار متوقف شود (With drawal).
– به دلایل قانونی از مجله حذف شود (Removed).
– مقاله ای دیگر جایگزین آن شود (Replaced).
وی در ادامه به مصادیق اصلی تخلفات پژوهشی پرداخت:
– نویسندگان غیراستاندارد/غیراخلاقی/دستکاری نویسندگان (فاقد ۴ شرط مذکور باشند).
– دستکاری ارجاعات (از طریق خرید و یا فروش ارجاعات، ارجاع به یکدیگر، ارجاع به خود و یا عدم اشاره به منبع ارجاع شده و ارجاعات دست دوم با عنوان ارجاع دست اول)
– تکه تکه کردن کار پژوهشی در قالب چند مقاله
– انتشار همپوشان یک داده(انتشار دوباره مقاله و یا انتشار مجدد بخشی از آن)
– سرقت ادبی
– دستکاری داده ها و تصاویر (اغلب در مطالعات آزمایشگاهی دیده می شود).
– داده سازی
– دستکاری مقاله در مرحله داوری
در پایان جلسه دکتر کوشگی به سوالات حاضرین در جلسه پاسخ داد.
یادآوری می گردد کارگاه افزایش کیفیت زندگی یکشنبه‌ها با تدریس دکتر پور نسائی، کارگاه دانشگاه نسل سوم و چهارم و نقش آن در اشتغال در روزهای پنج شنبه و کارگاه اخلاق در پژوهش روزهای جمعه از ساعت ۲۰ الی ۲۱ برگزار می شود.
علاقه‌مندان می‌توانند در فضای اسکای روم هر هفته این مباحث را پیگیری نمایند. برای شرکت در کارگاه روی لینک زیر کلیک کنید و به‌ عنوان میهمان واردشوید. skyroom.online/ch/tums3/isargaran